Dünya belki de “sonsuz kimyasallar”dan kurtulmanın bir yolunu buldu

İngilizce kısaltması “PFSA – Per- and polyfluoroalkyl” olan plastikler dünyanın başının belası. Dayanıklı olması için üretilen bu materyal, maalesef doğada da çok dayanıklı ve o yüzden “sonsuz kimyasallar” olarak da anılıyorlar. PFSA’lar, toprakta, suda birikiyor, 2015’te yapılan bir çalışmada Amerikalıların yüzde 97’sinin kanında PFSA’ya rastlanmıştı. Yeni doğmuş bebeklerin dışkısında bile görüldü, çünkü anne sütüyle alınmışlardı. Bu maddelerin kansere, yüksek kolesterole ve tiroid hastalıklarına yol açtığına dair ciddi bulgular var. Daha fenası, bu sert plastikleri yok etmek için kullandığımız yöntemler de doğayı kirletiyor, kaldı ki zaten PFSA’ları tam olarak yok edemiyoruz. Ama üç gün önce Science dergisinde yayınlanan bir makale birden bire PFSA’ları yok etme konusunda ucuz ve kolay bir yöntemin olabileceğine dair ümit yarattı. Makaleye göre PFSA’lar, sadece 100 derecelik bir ısı altında ve pahalı olmayan bazı kimyasalların kullanımıyla çözünebilir hale getiriliyor. Söylendiğine göre PFSA’ların ortak kimyasal özelliği birbiri ardına bağlı carbon-florin serisi. Bunlar doğada görülen en güçlü kimyasal bağı oluşturuyor. Yeni makaleyi yazan ekip bu güçlü bağa saldırmak yerine en uçtaki oksijen atomlarına saldırmış ve oksijeni koparmayı başardıklarında bütün kimyasal molekülün zararsız parçalara ayrıldığını gözlemiş.