Einstein’ın sahibi kim? Her yerde gördüğünüz bu fotoğrafın müthiş hikayesi

14 Mart 1951’de akşam üzeri saatlerinde Albert Einstein Princeton Club’dan ayrıldı, Mercer Street’teki evine doğru yürümeye başladı. Ama yolda fotoğrafçı Arthur Sasse onu gözlüyordu. Fotoğrafçıyı fark edince sinirlendi mi, neşelendi mi bilinmez ama ona dilini çıkardı. Böylece Sasse, bugün Einstein denince ilk akla gelen fotoğraf olan o ikonik kareyi çekti. Einstein 1955’te öldü, mirasını da İsrail’de kurulmasına yardım ettiği ünlü İbrani Üniversitesi’ne bıraktı. Bir mezarı olsun istemiyordu, küllerinin nehre dökülmesini arzu etti, bilimsel buluşlarıyla hatırlanmak istiyordu. Ama ilginçtir, Einstein’ı sadece bilime katkılarıyla “tüketmiyoruz” bugün, bir sürü marka ürünlerine Einstein adını da eklemek istiyor, ekleyenleri de var. Veya meşhur dil çıkarma fotoğrafını kullanmak öyle bedava değil. Arka planda bugün müthiş bir “Einstein endüstrisi” var ve Einstein her yıl “En fazla para kazanan ölüler” sıralamasında hep birinci. İşte bu endüstrinin inanılmaz ilgi çekici öyküsünü The Guardian’da Simon Parkin yazmış. Onun yazısının bir Türkçe derlemesi bugün Hürriyet’te Selvin Turan imzasıyla da yayınlandı. Müthiş bir hikaye.