Uzmanlar Hattuşa’da keşfedilen dili çözmeye çalışıyor

Hititlerin başkentinde geçen ay bulunan tablette daha önce hiç bilinmeyen bir dil keşfedilmişti. Binlerce yıl önce konuşulan bu dili çözümlemek için uzmanların çalışmaları devam ediyor. Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Andreas Schachner başkanlığında devam eden kazılarda uzmanlar bu antik dile dair ayrıntıları ortaya çıkarıyor. Kazılarda yeni tespit edilen, Hint-Avrupa Dil Grubu’na ait olduğu değerlendirilen, Kalaşma ülkesine ait ölü dil, Hattuşa’da bu yılın en önemli keşiflerden biri olarak dikkati çekti. Kalaşma ülkesinin bugün Bolu-Gerede ve Karabük’ün bulunduğu Batı Karadeniz’de yer aldığını düşününlüyor.

Hattuşa Ören Yeri’nde 1907’de başlayan kazılarda bu sene keşfedilen ölü dile dair bulgulara dair ilk bilgileri kazı başkanı Prof. Dr. Andreas Schachner açıkladı. Schachner, yaptığı açıklamada bu yıl kazılarda bir Hitit binasında yüzeyi aşınmamış, üzerinde Hititçe ve sonradan Kalaşma dilinde yazıldığı tespit edilen metnin yer aldığı tablet bulduklarını söyledi. Keşfin kazı ekibinde heyecan yarattığını belirten Schachner, tabletin tercüme edilmesi için alanında uzman dil bilimcilerden oluşan ekibin çalışmalara başladığını söyledi.

Hattuşa’da yeni dilin keşfi yeni ufuklar açacak

Hattuşa’daki tableti eline aldığında çok iyi korunmuş olmasından dolayı farklı bir obje olduğunu hissettiğini aktaran Schachner, “Ben dil uzmanı değilim, tableti epigrafistlere (yazıt bilimi) gönderdim. Onlar ‘okuyoruz ama anlayamıyoruz’ deyince biraz şaşırdım. Sonradan metni daha detaylı inceleyince anlaşıldı ki tabletin üst tarafında Hitit dilinde bir özet var, onun altında henüz bilinmeyen bir Anadolu dilinin devam ettiğini görüyoruz. Hitit metninin sonunda diyor ki ‘Bundan itibaren Kalaşma ülkesinin dilinde oku’. Ondan sonra Kalaşma ülkesinin dilindeki metin geliyor” dedi.

Hattuşa’da yeni bir dilin keşfedilmesinin bilim dünyasına Hititlerle ilgili yeni ufuklar kazandırdığına dikkati çeken Schachner, “Boğazköy’de bulunan on binlerce çivi yazılı tablet arasında zaten çeşitli dillerin olduğunu biliyoruz. Bazılarına isim koyabiliyoruz, birkaçına isim koyamıyoruz. Anadolu’nun çok dilli bir toplum olduğu tekrar göz önüne seriliyor bu yeni dille. Aynı zamanda Hititlerin nispeten buradan uzak olan bir bölgeyle ilişkili olduğunu da görüyoruz.” dedi.

Hitit başkentindeki yeraltı tünelinde yeni keşif