11 Ocak sabahından, 10Haber’den günaydın!

☁️Kapalı ve kışın ağırdan alarak da olsa gelmekte olduğunu hissettiren bir sabah. Bugün 2 derece olması beklenen İstanbul’da yağmur, yüksek ilçelerinde ise karla karışık yağmur öngörülüyor. 0 derece olması beklenen Ankara’da da durum aynı. Yurt genelinde de parçalı bulutlu ve yer yer yağışlı bir tablo var. O yüzden sıkı giyinmeyi ve şemsiyenizi almayı unutmayın lütfen.

“Daha detaylı anlat?” diyorsanız bu linke, “Bilmece gibi konuşuyorsun” diyorsanız ise gerçek bilmecelere ulaşmak için bu linke tıklayınız. Çünkü ben artık size gündem turu yaptırmak zorundayım! Çünkü sizin okumanızı bekleyen tam 111 haberimiz var.

Onurkan Avcı

Editör

CHP, adaylarıyla meşgul

Siyasetin en hareketli cephesi dün CHP’ydi. Parti Meclisi toplantısının ardından aralarında Adana, Mersin, Hatay, Eskişehir ve Aydın’ın da bulunduğu 200 dolayında il ve ilçe belediye başkan adayını açıklandı. CHP’nin Ankara Etimesgut’ta ‘Behzat Ç’ dizisiyle tanınan ünlü oyuncu Erdal Beşikçioğlu’nu aday göstermesi ise kulisleri en çok hızlandıran gelişmeydi. Bu adaylığa karşı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın bayrak açacağı söylentilerine, parti genel başkanı Özgür Özel, “Mansur Beyin gücüne güç katacaktır” diye yanıt verse de kulislerdeki fısıltıların bir süre daha dinmeyeceği açık. 6 Şubat depreminin vurduğu Hatay’da Lütfü Savaş’ın yeniden aday ilan edilmesi de çok tartışılacak gibi görünüyor.

Ak Parti de ve büyük ortağı MHP de yerel seçim hazırlıklarını sürdürüyor. MHP dün ikisi büyükşehir olmak üzere 55 adayını açıkladı.

Ancak Ak Parti’nin en tepesinde başka bir gündem daha olduğu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dün Beştepe’de öncülük ettiği Valiler Buluşması’ndaki konuşmada ortaya çıktı. Erdoğan, son günlerde 28 Şubatvari müsamereler yapıldığını söyledi ve “izin vermeyiz” dedi. Toplumun bir kesiminde tevhid sancağı ve hilafet söylemiyle ilgili tepkinin yükseldiği bir dönemde bu açıklama dikkat çekti. Tartışmaların büyümesi üzerine Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik “Hilafet diye bir gündemimiz yok, rejim değişikliğinin karşısında oluruz” açıklaması yapmak zorunda kalmış, Cumhurbaşkanı Erdoğan da hilafet tartışmasını ‘toksik’ olarak nitelemişti.

Ancak söz konusu toplumsal kutuplaşma TV dizilerinde bile kendisini göstermeye devam ediyor. Star TV dizisi ‘Ömer’ son bölümünde tarikatlara yönelik “Bırak bu hurafeleri, sen insanları Allah ile aldatıyorsun” sözleriyle, RTÜK’ün ceza kestiği ‘Kızıl Goncalar’ dizisine selam gönderdi. Fox TV dizisi ‘Kızıl Goncalar’ tarikatların hedefindeydi.

‘Trafoya kedi kaçmasına’ gerek yok: Yapay zeka var!

Bu arada seçim ve seçimin güvenirliliği sadece bizim meselemiz değil; dünya da bu konuda teyakkuzda. Önceki gün Beyza Topçu, 2024’te dünya nüfusunun yüzde 70’inin yaşadığı ülkelerin hepsinde kritik seçimler olduğunu kaleme almış, genel bir fotoğraf çekmişti. (Kaçıranlar lütfen buraya) Bugün de konuya ekonomi servisimiz değindi. Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) dün yayınlanan “Küresel Riskler 2024 Raporu” yapay zeka kaynaklı yanlış bilgi ve dezenformasyonu ve bunun toplumsal kutuplaşma üzerindeki etkilerini önümüzdeki iki yıl içinde ilk 10 risk arasında iklim değişikliği, savaş ve ekonomik zayıflığın önüne koydu. Böylece yapay zeka ilk kez WEF raporuna risk olarak girmiş oldu. Raporda en dikkat çeken madde ise “yapay zeka geniş seçmen kitlelerini etkileyecek modeller oluşturabilir” notu. Daha yakın zamanda ABD, Rusya’yı interneti kullanarak seçimlerine müdahale etmekle suçlamıştı. WEF raporundaki uyarıda haklılık payı varsa önümüzdeki yılların seçimleri daha da bulutlu geçecek. Ayrıntıları bu linkten okuyabilirsiniz.

Epstein dosyasından ‘bizim Banu’ çıktı!

Kız çocuklarına yönelik cinsel istismar ve fuhuş ağı oluşturma suçundan tutuklanan ve hapishanede ölü bulunan ABD’li milyarder Jeffrey Epstein ile bağlantısı olan kişilerin isimlerinin yer aldığı çok sayıda dava dosyası 3 Ocak’ta kamuoyuna açıklanmıştı. Tüm dünya hâlâ politikacılardan iş dünyasına kadar uzanan bu sapkın suç ağının ayrıntılarını konuşuyor. Ancak bir yandan da komplo teorileri ve sahte video/fotoğraflar da internette son sürat. Teyitli olmayan bilgilere yer vermemeyi ilke edinen 10Haber, bu skandal konusunda da sadece doğruluğuna emin olduğu haberleri yaptı, yayımladı. Ancak dün bir haber koştura koştura toplantı masasına geldi.

“Uzun süre uçuruma bakarsan, uçurum da sana bakar” der Nietzsche. Aslında “haber” de biraz öyledir. Siz uzun süre haber ararsanız, bir süre sonra haber de sizi arayıp bulmaya başlar.

Yazarımız Zeynep Güven’e de tam böyle oldu. Öğleden sonra toplantı masasının etrafındaki yazılımla ilgili konular tartışılırken göz ucuyla telefonuna baktığında kendini dünyanın kilitlendiği özel bir gündemin içinde buldu. “Lise’den bir arkadaşım yazmış: ‘Nevşin Mengü’yü izledin mi. Epstein skandalıyla ilgili haberde bizim Banu var.” İşte bu whatsapp mesajı, onu klavyenin başına geçirdi çünkü dünyayı kasıp kavuran Epstein skandalıyla ilgili dezenformasyon ve olay yeterince vahim ve derin değilmiş gibi komplo teorileri türetildiğinin en bariz örneğine bizzat ulaşmıştı. Lise arkadaşı, eski Türkiye güzeli Banu’ya ulaştı. O heyecanla yazılan bu haber, şimdi okumanızı bekliyor.

İkiz kardeşlere ‘eşcinselsiniz’ dediler

6 Şubat depreminin ardından Hatay’dan Alanya’ya giden ve yatılı bir okulda kalan ikiz kız çocukların ‘eşcinselsiniz’ diye okuldan atılmak istendiği iddia edildi. Müdür yardımcısının kendisini arayarak “Kızlarınızı okulda da yurtta da istemiyoruz” dediğini anlatan baba Mehmet Tuzsuz yetkilileri dava edeceğini söyledi. Antalya Valiliği soruşturma açtı.

Hafiyelik yapıyoruz: Hande Erçel tatili bedavaya mı getirdi?

Magazin haberciliği soru sormadan, bulmaca çözer gibi paraları birleştirmeden olmaz. Bugünkü magazin turumuzda da bunun izlerini göreceksiniz. Oyuncu Hande Erçel erkek arkadaşı Hakan Sabancı’yla yılbaşında Bali’ye tatile gitmiş ve bolca paylaşım yapmıştı. Tatilde çekilen fotoğrafların profesyonelliği ve tatilin hemen sonrasında yapılan paylaşımlar bakın bize ne söylüyor. Dahası magazin turumuzda.

Veriler kötü: Gözler New York’taki toplantıda

Ekonomide işler tıkırında denebilecek bir manzara hâlâ uzak. Bu konudaki en net fotoğrafı ise yine TÜİK verileri sayesinde çekebiliyoruz. Buna göre;

• TÜİK’e göre sanayi üretimi kasımda bir önceki aya göre yüzde 1,4 azaldı. Temmuzdan bu yana sanayide beşinci kez görülen düşüş ve yılın üçüncü çeyreğinde sanayideki istihdam kaybı durgunluğun ayak seslerinin güçlendiğini gösteriyor. Yani sanayi üretimi 5 aydır düşüyor. Ayrıntılar ve veriler ekonomi servisimizin haberinde.
• Ayrıca TÜİK’e göre işsiz sayısı 2023 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre 115 bin kişi artarak 3 milyon 116 bin kişi oldu. İşsizliğin yüzde 9’a çıktığı kasım ayında istihdam kaybı da 236 bin oldu. Yani işsizlik artıyor, ekonomimiz istihdam yaratamıyor. Buyurun kendiniz bakın.

Bu verilere enflasyon, döviz kurlarının eziciliği, KKM’ları ve başka birçok değişkeni ekleyince ortaya çıkan manzaraya dair ise kısa vadeli başlıca umut, Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan’ın yanına Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’i almadan gittiği New York’taki toplantıda. Bu toplantıda yabancı yatırımlara Türkiye’deki ekonomiyi anlatacak olan Erkan’ın temasları belirleyici olacak. Ekonomi dünyasının saygın isimlerinden, yazarımız Erdal Sağlam da bu toplantının önemini ve sonrasındaki olası senaryoları bugünkü yazısında masaya yatırıyor.

Fransa’nın yeni başbakanı Macron ile anılıyor

34 yaşındaki Gabriel Attal, Fransa’nın en genç ve ilk eşcinsel başbakanı olarak göreve başlarken Fransız medyası Attal’ı Cumhurbaşkanı Macron’a benzerliğiyle manşetlere taşıdı. Macron’un sürpriz hamlesi uzun süre konuşulacağa benziyor. Fransız basının konuyu nasıl işlediği, aslında ülkedeki toplumsal ve siyasal eğilimin de ipuçlarını verir nitelike. O yüzden besleyici bir okuma isterseniz buyurun.

Kültür sanat gündemimizde çok dolu. Ama yine kısa yazmayı beceremeyip gündemi uzun tuttuğum için bi tık kestirmeden gitmek zorundayım. Bu arada “bi tık” demişken, lütfen “Daha Türkçe bilmiyor bize bülten yazıyor” demeyin. “Bi tık” dün itibariyle Türk Dil Kurumu Sözlüğü’ne girdi. Bildiğiniz gibi değil. (Bilmek isterseniz Zeynep Güven’in bugünkü yazısına bakabilirsiniz.)

Neyse fark etmeden yine sözü uzatıyorum; o yüzden kültür sanattan haber seçkimize dönelim:

• Cem Yılmaz yeni gösterisi ‘CMXXIV’ için ilk duyuruyu dün yapmıştı. Şubat ve martta Zorlu PSM’de sahne alacak komedyenin gösteri biletleri dün 12.00 ve 17.00’de satışa çıktı. Şubat biletleri dokuz, mart biletleriyse yedi dakikada bitti.
• Antik Çağ’ın büyük düşünürlerinden Aristo’nun birkaç yıl yaşadığı ve felsefe okulu kurduğu Çanakkale’deki Assos Antik Kenti’nin ‘bothros’ adı verilen çöplüğünden birçok tarihi eser gün yüzüne çıkarıldı. Çöplükten doğan koca tarihi buradan okuyabilirsiniz.
• Bir “eden bulur” haberi: 2023 yılının en büyük skandallarından British Museum’daki soygun meğer tek vaka değilmiş. Sky News’ta yer alan habere göre Londra’daki Victoria & Albert Müzesi, National Gallery ve birkaç müzeden 1700 eser çalınmış.

İspanya’nın Süper Kupası da Orta Doğu mağduru

• ‘Organizasyondaki bazı aksaklıklar’ nedeniyle Galatasaray ve Fenerbahçe arasında yapılamayan Türkiye Süper Kupası’ndan sonra Arabistan’daki İspanya Süper Kupası da olaylı başladı. Bu arada madem “futbol sadece futbol değildir”, o zaman hazır İspanya’dan bahsetmişken bir haberimize daha değinmemek olmaz. Türkiye’de acil servis ve yoğun bakımların neden dolduğunu, toplu taşımada herkesin neden öksürüp hapşırdığını en yoğun hastanelerdeki hekimlere sorarak haberleştirmiştik; bugün sitemizde benzer bir haber de İspanya’dan. Kovid-19 salgınından en fazla etkilenen ülkelerden biri olan İspanya’nın başı bu defa griple dertte. Yeni bir kararla ülkedeki tüm hastanelerde maske takma zorunluluğu geri getirildi.
• ‘Seçilbank’ skandalıyla adı anılır anılmaz Yunanistan’da bir takımla anlaşıp Türkiye’den giden ve skandala ilişkin burada yorum yapmazken Yunan basınına konuşan teknik direktör Fatih Terim’in Yunanistan’daki yükselişi durakladı. Fatih Terim’in yönetimindeki Panathinaikos, Yunanistan Kupası’ndaki derbide bir dönem Beşiktaş’ ı çalıştıran Carlos Carvalhal’ın başında bulunduğu Olympiakos’la 1-1 berabere kaldı. Terim, böylece sahadan ilk kez kazanarak ayrılamadı.

Hayatım boyunca tüm haberlerimi kısa yazmayı başarsam da haber dışında hiçbir metni tadında bırakamadım. Boş bulduğum her yere ünlem koyma ve virgül işaretini bol keseden kullanma hastalıklarımdan düzeltmenimiz Alev abi sayesinde yavaş yavaş kurtulsam da bu bültenden de anlayacağınız gibi kısa yazma konusunda hâlâ problemlerim var ve belli ki bu çözülene kadar bana bu şekilde eşlik edeceksiniz. (Can Dündar’ın da ünlem hastalığı olduğunu, bu konuda uyarıldığında Cumhuriyet gazetesinde “ama ünlem, kelimelerin çığlığıdır” dediğini meslektaşlarımdan öğrenmiştim. Kendisine katılmıyorum ama eğer haklı olan oysa, yazı dilim için “çığlık çığlığa” demek yanlış olmaz.) Bugün de bülteni kısa tutamadığım için, sizi daha çok yormamak adına “tarihte bugün” köşemizden vazgeçiyorum, ancak “yazarların en iyi kitap başlangıçlarıyla veda etmek” sözünden caymak için henüz hazır değilim; o yüzden sözümü tutuyorum:

“Açık ovada, mürekkep kadar yoğun karanlıktaki yıldızsız bir gecede, Marchiennes’den Montsou’ya giden ve pancar tarlalarının arasından dümdüz uzanan on kilometrelik yolda bir adam tek başına yürüyordu. Önündeki kapkara toprağı bile göremiyordu; engebesiz çevrenin uçsuz bucaksızlığını da, fersahlarca uzanan bataklıkları ve çıplak toprakları süpürüp gelirken buz kesilen mart rüzgarının, denizi döven dalgalar kadar geniş sağanakların soluğundan sezinliyordu. Gökyüzüne bir tek ağaç gölgesi vurmuyordu; yol karanlıkların gözleri kör eden su serpintisi ortasında bir dalgakıran düzlüğüyle uzanıyordu.”*

*Emile Zola- Germinal (Çeviri: Nesrin Altınova)