Gençler dikkat! Elli yaş altı kanser vakaları yüzde 80, ölümler yüzde 27 arttı
Her yıl dünya genelinde, 50 yaşına gelmemiş 1 milyondan fazla kişi kanser nedeniyle ölüyor. Son 30 yılda hem vaka hem de ölüm sayısı arttı. Bu alanda yapılan en kapsamlı çalışmaya göre 2030 yılına kadar vakaların yüzde 31, ölümlerin yüzde 21 oranında artması bekleniyor.
Dünya genelinde erken başlayan kanser vakalarının sayısı 1990’da 1,82 milyondu, 2019’da 3,26 milyona yükseldi. 40’lı , 30’lu ve daha genç yaşlarda kanserden ölen yetişkinlerin oranı ise yüzde 27 arttı. Yılda 1 milyondan fazla yetişkin, 50 yaşına gelmeden kanserden ölüyor.
The Guardian gazetesinin BMJ Oncology’de yayınlanan bir makaleye dayanarak verdiği habere göre uzmanlar, vakalardaki artışın nedenlerini tam manasıyla anlamak için henüz erken olduğunu söylüyor. Ancak kötü beslenme, alkol ve tütün kullanımı, fiziksel hareketsizlik ve obezitenin faktörler arasında olabileceği belirtiliyor.
Bugüne kadar yapılan en kapsamlı araştırma
Kanser vaka ve ölümlerindeki artışla ilgili daha önce de istatistiki araştırmalar yapılmış, 50 yaş altı vakalara dikkat çekmişti. Ancak bu kez belli bir bölgeye ya da kanser türüne odaklanmadan küresel çaptaki veriler analiz edildi.
İskoçya’daki Edinburgh Üniversitesi ve Çin’in Hangzhou kentindeki Zhejiang Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından yürütülen analiz 204 ülkeden 29 kanser türünü kapsıyor.
Veriye göre en çok görülen kanser türü her 100 bin kişide 13,7 ile meme kanseri; buna bağlı ölümler ise yine 100 bin kişide 3,5.
Prostat arttı, karaciğer azaldı
Nefes borusu ve prostat kanseri vakaları, 1990 – 2019 yılları arasında en hızlı artış gösteren kanser türleri Spektrumun diğer ucunda, karaciğer kanseri vakaları var; yılda tahmini yüzde 2,88 oranında düştüğü belirtiliyor.
2019 yılında 50 yaş altında toplam 1,06 milyon kişi hayatını kanser nedeniyle kaybetti. Bu 1990 yılına göre yüzde 27’lik bir artış anlamına geliyor. Meme kanserinden sonra en yüksek ölüm oranları nefes borusu, akciğer, mide ve bağırsak kanserlerinde görüldü.
Vakalar en çok Kuzey Amerika, Avustralya ve Batı Avrupa’da görülürken; oransal olarak en fazla ölüme Avustralya, Doğu Avrupa ve Orta Asya’da rastlandı.
Araştırmacılar son otuz yılın trendini göz önüne alarak, 2030 yılına bir projeksiyon yaptı ve yedi sene sonra erken başlangıçlı kanser vakalarının yüzde 31, buna bağlı ölümlerin yüzde 21 artacağını ve en çok 40’lı yaşlardaki kişilerin risk altında olduğunu belirtti.
Kötü beslenme, içki, sigara
Araştırmacılar, genetik faktörlerin önemli rolü olduğunu söylese de kırmızı et ve tuz oranı yüksek beslenme ile içki ve sigara kullanımının, 50 yaş altı kişilerde en sık görülen kanserlerin altında yatan ana risk faktörleri olduğunu söylüyor. Fiziksel hareketsizlik, aşırı kilo ve yüksek kan şekeri de katkıda bulunan faktörler arasında.
Oyunlar ve Bulmacalar